Coğrafi Konum
Batı Karadeniz Bölgesi’nde yer alan Karabük, doğuda Kastamonu, batıda Zonguldak, kuzeyde Bartın güneydoğuda Çankırı ve güneybatıda Bolu illeri ile komşudur. 4.145 kilometrekarelik bir yüzölçümüne sahiptir. Etrafı Kuzeydoğu Anadolu Dağları’nın yüksek dağlarıyla ve platolarla çevirilidir. En önemli akarsuyu, Karadeniz’e dökülen Filyos Nehri’ne bağlanan Yenice Irmağı’dır. Ankara'ya 230 kilometre, İstanbul'a 400 kilometre uzaklıktadır.
İklim
Karabük, kıyıdan daha iç kesimde yer aldığından Karadeniz’in nemli havasından yeterince yararlanamamakta, ilde daha çok karasal iklimin özellikleri ağır basmaktadır. Karadeniz ikliminden karasal iklime geçiş sahasındaki Karabük’te geçiş tipi iklim etkili olmaktadır. Kış ve ilkbahar ayları çoğunlukla yağışlı geçer. İlde aylık ortalama sıcaklık 2,3 ile 23,9 derece arasında değişmekte olup yılın 136,3 günü yağışlı geçmektedir. Yıl boyunca aylık ortalama sıcaklık 13,4 derecedir.
Demografik Veriler
Karabük Merkez, Eflani, Eskipazar, Ovacık, Safranbolu ve Yenice olmak üzere altı ilçeye sahip olup 2020 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre 243.614 kişilik nüfusu vardır. 2020 yılı verilerine göre nüfus yoğunluğu ise 59 kişi/km2’dir.
277 köy, 78 mahalle, 1 belde ve 6 ilçeden oluşan Karabük’te kent nüfusu 189.534 (%77,8), kır nüfusu 54.080 (%22,2) kişiden oluşmaktadır.
İdari Bilgiler
Karabük 1927 yılında, Zonguldak iline bağlı Safranbolu ilçesine bağlı Öğlebeli Köyü'nün 13 haneli bir mahallesi iken 1935 yılında açılan Ankara-Zonguldak demiryolu ile önemini arttırmıştır. Demiryolu ile taşıma imkânının varlığı ve kömür yataklarına yakınlığı nedeniyle 3 Nisan 1937 yılında Atatürk'ün yönlendirmesi ile İsmet İnönü tarafından Karabük Demir Çelik Fabrikası'nın temelleri atılmıştır. Daha sonra nüfus yoğunluğunun artmaya başladığı Karabük'te 25 Haziran 1939'da belediye teşkilatı kurulmuştur. 1941 yılında nüfusun 10 bini aşmasıyla Safranbolu ilçesine bağlı bucak olan Karabük, demir çelik endüstrisine paralel olarak küçük sanayi ve yan sanayinin gelişmesi ile hızla nüfus artışı yaşamış, 3 Mart 1953 tarihinde 6068 sayılı kanunla Zonguldak iline bağlı bir ilçe haline gelmiştir. Daha sonra Karabük, 6 Haziran 1995 gün ve 22305 sayılı Resmi Gazete' de yayınlanan 550 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Çankırı'dan; Ovacık ve Eskipazar ilçeleri ile Zonguldak'tan; Eflani, Safranbolu ve Yenice ilçelerinin birleştirilmesiyle 1995 yılında Zonguldak ilinden ayrılarak Türkiye'nin 78. ili olmuştur. Karabük bugün idari anlamda Merkez ilçe, Eflani, Eskipazar, Ovacık, Safranbolu ve Yenice ilçelerinden oluşmakta, merkez ilçeler ve ilçelere bağlı beldelerle birlikte toplam 7 belediyesi ve 277 köyü bulunmaktadır.
Karabük Adının Kaynağı
Karabük, adını üzerinde yaşadığı coğrafi ortamdan almıştır. "Kara" ve "Bük" sözcükleri, kara çalılık yer anlamında, Karabük adının oluşumuna kaynaklık yapmıştır. Bu topraklarda yaşayan Türkmen toplulukları, Karabük cemaati adını bu biçimde almışlardır.
Bir başka görüşe göre Karabük adı ”çeltik yani pirinç tarlalarından” gelmektedir. Çeltik tarlası, üretimle meşgul olan kişiler tarafından güneşin geliş yönüne göre; kara, gün ve öte gibi adlarla anılmıştır. Böyle olunca da Kara-bük, Gün-bük ve Öte-bük deyişleri kendiliğinden ortaya çıkar. 1936’dan önce pirinç tarlalarından ibaret olan, Safranbolu pirinçlerinin önemli bir kısmının üretildiği, Karabük Demir Çelik Fabrikasının temellerinin atılmasıyla bu özelliğini kaybetmiş, şimdilerde fabrikaların bulunduğu saha Karabük ismini taşımaktadır.