Karabük İli, Eskipazar ilçesi merkezinin 3 km batısında ‘Viranşehir’ olarak adlandırılan mevki ve çevresinde ki arazi üzerinde dağınık bir şekilde bulunmaktadır. Roma dönemi 4. yüzyılda kurulmuş bir yaşam alanıdır. Bu yaşam alanı 2005 yıllında keşfedilmiştir. Yapılan kazılarda çok sayıda tarihi kalıntıya rastlanmıştır. Kadın, erkek, hayvan ve meyve figürlerinin yer aldığı mozaiklerin önemli bir özelliğinin, üzerlerinde, Hıristiyan inancına göre cennetteki dört nehir personifikasyonun ve adlarının yer almasıdır. Bu tür bir kompozisyona Anadolu’da henüz rastlanılmamıştır.

Karabük ili Eskipazar ilçesi sınırlarında yer almaktadır. İmparator Caracalla (211-217) ve Diacletianus (284-305) ait heykel kaideleri, Zeus Kiminsteros, Demeter, Artenis Kratione Hermes kütleleri ile ilgili tapınak ve yazıtları, mezar yazıtları bulunan Kimistene, Roma İmparatorluğu döneminde önemli bir yerleşim yeri idi. Yazıtlar arasında Kimisteneliler’in Romanya’da maden işçisi olarak çalıştıklarına ait yazıtlar bulunmuştur. Kimistene yerlileri Amasra ve Bartın kıyılarına Dalmaçya kıyılarından gelerek yerleşmişlerdir. Deresemail, Hanköy, Bayındır antik yerleşim alanlarıdır. Latince ve Eski Yunanca yazılmış kitabeler, taşlar üzerine yazılmış çeşitli tasvir ve heykeller bulunmuştur.

Safranbolu-Kastamonu karayolu üzerinde bulunan Gündoğan, Üçbölük, Hacılarobası ve Çavuşlar köyleri çevresinde Roma dönemine ait pek çok kaya mezarı bulunmaktadır. Bunların en önemlilerinden 4´ü Hacılarobası köyünde, 5´i Üçbölük köyünde bulunmaktadır. Hacılarobası köyü kaya mezarlarının bulunduğu alan 1. derece sit alanıdır.

Karabük’ün Safranbolu ilçesine bağlı bir köydür. Yörede üzüm bağları bulunmaktadır. Rumlara ait mescite dönüştürülmüş kilise binası ve günümüzde de kullanılan hamamı ile Yazıköy geçmişin izlerini bu güne taşıyan bir yerleşmedir.